Akut Bağırsak Enfeksiyonu (İshal)
İshal
Özellikle yaz aylarında sık karşılaşılan ishal, çoğu insanda her yıl birkaç kez görülür. Çoğu durumda ishale neden olan etken bilinmez ve yeterli sıvı alımı ile birkaç gün sonra kendiliğinden geçer.
İshal, yumuşak, sulu dışkı veya sık sık bağırsak hareketi nedeniyle dışkılama ihtiyacı ile karakterizedir. Genellikle birkaç gün sürer ve çoğu zaman herhangi bir tedavi olmaksızın kaybolur. İshal akut veya kronik olabilir.
Akut ishal, durum bir veya iki gün sürdüğünde ortaya çıkar. Viral veya bakteriyel bir enfeksiyonun bir sonucu olarak ishal yaşanabilir. Bazen de gıda zehirlenmesinden kaynaklanabilir. Gelişmekte olan bir ülkede tatildeyken bakteri veya parazitlere maruz kaldıktan sonra ishal olduğunda ortaya çıkan duruma gezgin ishali denmektedir. Kronik ishal, en az dört hafta süren ishali ifade eder. Genellikle çölyak hastalığı veya Crohn hastalığı gibi bir bağırsak hastalığı veya bozukluğunun sonucudur. İshalin diğer sebepleri arasında laktoz intoleransı gibi bir gıda intoleransı, gıda alerjisi veya bir ilaca karşı olumsuz bir reaksiyon gelmektedir.
İshalin birçok farklı belirtisi vardır. Belirtiler nedene bağlı olmakla birlikte sadece birini veya hepsinin bir kombinasyonunu yaşanabilir. En sık görülen belirtiler; mide bulantısı, karın ağrısı, kramp, şişkinlik, dehidrasyon, ateş, kanlı dışkı, bağırsakları boşaltmak için sık bir dürtü ve büyük miktarda dışkılamaktır. İshal, sıvıları hızlı bir şekilde kaybetmeye ve kişiyi dehdidrasyon riskine sokmaya neden olabilir. Böyle bir durumda tedavi alınmazsa, çok ciddi etkileri olabilir. Yorgunluk, kuru mukoza zarları, artan kalp hızı, baş ağrısı, sersemlik, artan susuzluk, azalmış idrara çıkma, kuru ağız dehidrasyon belirtileri arasındadır.
İshal tedavisi genellikle kayıp sıvıların yerine konulmasını gerektirir. Bu, basitçe, daha fazla su veya sporcu içecekleri gibi elektrolit içeren içeceklerin içilmesi anlamına gelir. Daha ciddi durumlarda, intravenöz tedavi yoluyla sıvı başlanabilir. İshalin nedeni bakteriyel bir enfeksiyon ise, antibiyotik kullanımı gerekebilir. İshalin şiddeti ve sıklığı, dehidrasyon durumunuzun derecesi, hastanın tıbbi geçmişi, yaşı gibi faktörlere göre tedavi kararı verilir.
İshal çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilse de bunu önlemek için yapabilecek işlemler vardır:
- Pişirme ve yemek hazırlama alanlarını daha sık yıkayarak gıda zehirlenmesinden kaynaklanan ishalin önüne geçmek
- Yiyecekleri hazırladıktan hemen sonra servis etmek
- Yenmemiş yemekleri soğukta saklamak
- Dondurulmuş gıdaları her zaman buzdolabında çözdürmek
Gelişmekte olan bir ülkeye seyahat ederken gezgin ishalini önlemek için:
- Gitmeden önce bir antibiyotik tedavisine başlayıp başlayamayacağınızı doktorunuza sormak, gezgin ishali geliştirme riskini büyük ölçüde azaltacaktır.
- Tatildeyken musluk suyu, buz küpleri ve muhtemelen musluk suyuyla yıkanmış taze ürünlerden kaçınmak
- Sadece şişelenmiş su içmek
- Sadece pişmiş yiyecekleri yemek
Viral veya bakteriyel bir enfeksiyona bağlı ishali önlemek için ellerin daha sık yıkanarak enfeksiyonun başkalarına yayılmasını önlenebilir. Eller yıkanırken sabun kullanılmalı ve en az 20 saniye yıkanmalıdır. El yıkamanın mümkün olmadığı durumlarda el dezenfektanı kullanmak önemlidir.