Güneş Yanıkları ve Güneşten Korunma
Güneş Yanıkları ve Güneşten Korunma
Korunma olmadan güneş ışınlarına maruz kalma deri kanserleri ve cilt yaşlanması için en önemli risk faktörlerindendir. Güneş koruyucuları doğru şekilde kullanmak ve güneşten korunma yöntemleri hakkında bilgi sahibi olmak çok önemlidir.
Herhangi bir sebeple güneşte çok fazla zaman harcayan insanlar, doğru önlemleri almazlarsa deri kanserine yakalanma riskleri artar. Daha koyu ten rengi ultraviyole (UV) ışınlarına karşı bir miktar korumaya sahiptir, bu kişilerin deri kanserine yakalanma olasılığı daha düşüktür.
Güneşten korunma ve güneşten yeterli D vitamini alma arasında bir denge kurabilmek çok önemlidir. Bulutlu havalarda bile güneş yanığı olma ihtimali vardır. Sadece yüz ve elin güneşe günde 15-20 dakikalık maruziyeti yeterli vitamin D üretimini sağlar. Bronzlaşma sırasında cilt güneşin zararlı etkilerine maruz kalır. Bronzlaşmanın güvenli veya sağlıklı bir yolu yoktur.
Güneşten korunmak için güneşin en yoğun olduğu 10.00-14.00 saatleri arasında gölgede vakit geçirilmelidir. Güneşe çıkılacağı vakit uygun kıyafet, güneş gözlüğü ve güneş kremi kullanılmalıdır. Güneş kremi satın alırken UVB’ye karşı koruma sağlamak için en az 30 koruma faktörü (SPF) ve UVA koruması olmasına dikkat edilmelidir. Güneş koruyucunun son kullanma tarihinin geçmediğinden emin olunmalıdır, çoğu kremin raf ömrü 2-3 yıldır. Güneş koruyucular SPF koruma düzeyine göre 2 ile 50+ arasında derecelendirilir, 50+ en güçlü UVB korumasını sağlar. Bir daire içindeki UVA harfleri; UVA korumasının SPF değerinin en az üçte biri olduğu ve AB standartlarına uyduğu anlamına gelir.
Çoğu insan yeterince güneş koruyucu uygulamaz. Yetişkinlerde; sadece baş, kollar ve boyun açık olduğu zaman 2 çay kaşığı güneş kremi yeterlidir. Mayo giyerken ise tüm vücut için 2 yemek kaşığı güneş kremi yeterlidir. Güneş kremi çok ince uygulanırsa sağladığı koruma miktarı azalır. Çok uzun süre güneşte kalma planlanıyorsa; dışarı çıkmadan 30 dakika önce ve hemen önce olmak üzere 2 kez güneş koruyucu uygulanmalıdır.
Güneş koruyucu krem yüz, boyun ve kulaklar dahil olmak üzere açıkta kalan tüm cilde sürülmelidir. Ancak geniş kenarlı bir şapka bundan daha iyi koruma sağlar. Güneş koruyucu krem suya dayanıklı olsa bile, suya girdikten, havluyla kurulandıktan veya terledikten hemen sonra tekrar uygulanmalıdır. Güneş cildi kurutabileceğinden, güneş kreminin her 2 saatte bir yeniden uygulanılması önerilir. Yüzme sırasında su güneş kremini yıkar ve suyun serinletici etkisi yanmadığınızı düşünmenize neden olabilir. Aslında su UV ışınlarını yansıtır ve daha fazla ışına maruz kalınmış olur. Terleme veya suyla temas etme ihtimali olan durumlarda suya dayanıklı güneş kremleri kullanılmalıdır.
Bebek ve çocukların ciltleri yetişkin cildinden çok daha hassastır. Bu yüzden onları güneşten korumak için ekstra özen gösterilmelidir. Yetişkin için geçerli olan önlemler çocuklara da uygulanmalıdır. 6 aydan küçük çocuklar direk güneş ışığından korunmalıdır. Yeterli D vitamini alımını sağlamak için 5 yaşın altındaki tüm çocuklara D vitamini takviyesi önerilir.
Güneşe çıkıldığında güneş gözlüğü kullanılması da çok önemlidir. Uygun göz koruması olmadan kumsalda geçirilen bir gün göz yüzeyinde geçici ama ağrılı bir yanık oluşmasına neden olabilir. Kalıcı göz hasarına neden olabileceğinden doğrudan güneşe bakmaktan kaçınılmalıdır.
Güneş yanığı olduğu zaman cildi soğuk suyla silin ardından aloe vera jeli ya da yatıştırıcı güneş sonrası kremi uygulayın. Parasetamol veya ibuprofen gibi ağrı kesiciler güneş yanığının neden olduğu iltihabı azaltmaya yardımcı olarak ağrıyı hafifletecektir. Tüm kızarıklık belirtileri geçene kadar güneşten uzak durun. Kendinizi iyi hissetmiyorsanız, cildinizde şişlik veya su toplama olursa tıbbi yardım alın.
Çok sayıda ben veya çili olan insanların cilt kanserine yakalanma riski normalden fazladır bu yüzden güneşten korunmaya ekstra özen göstermeli ve ciltlerindeki değişikliklere dikkat etmelidirler.